(door Marcel Vaandrager)
u de vakanties weer voorbij zijn kunnen we, als het goed is, weer even teren op de mooie herinneringen. Als je, zoals ik, aan het rondtrekken bent, vallen er altijd wel dingen op die je aan het denken zetten. ‘Plaatsnamen’ in mijn geval dit jaar. En dan vooral hun bijvoeglijk gebruik.
Kijk, wij in Rotterdam zijn daar heel duidelijk in. Je bent Rotterdammer of Rotterdamse, je houdt van de Rotterdamse haven en onze Marathon heet gewoon ‘Rotterdam Marathon’. Neen, wij zijn niet zo van de ‘Rotterdammer Marathon’, of wat ze daar dan ook in andere plaatsen van maken.
Ik moet ook wel bekennen dat ik het allemaal ook niet zo snap, die bijvoeglijke vervoegingen; waarschijnlijk niet op zitten letten toen dit op school werd behandeld. Maar ja, zoals gezegd, ik snap het ook gewoon niet.
Waarom heet het niet gewoon Edamse kaas? Waarom moet dan nou Edammer kaas heten? Wij zeggen toch ook niet: ‘Rotterdammer haven’? En wat dacht je van de overbekende haarlemmerolie? Jaha, dat mag gewoon aan elkaar geschreven worden en neen, ik ben niet vergeten om het met een hoofdletter te schrijven; dat mag niet! Sneekermeer mag ook aan elkaar, evenals Mokerhei, maar dan wèl weer allebei met een hoofdletter. Nou, gooi het maar in mijn pet hoor.
Leuker (of onbegrijpelijker, kiest u zelf maar) vind ik de verwarring worden die kan ontstaan met de inwoners van plaatsen. Zo is de inwoner van Kampen een Kamper. Nou daar krijgen wij hiero een heel ander beeld bij, hoor. En waarom heet een (ook mannelijke) inwoner van Lemmer een ‘Lemster’? Als je over de grens op vakantie gaat (ja, want daar hadden we het over) wordt het allemaal nog veel leuker. Hoe denk je dat een inwoner van Hamburg heet? Nou, die vind je zelf wel denk ik. Kwalijker in mijn beleving wordt het als je nog verder weg gaat. Zo ontdekte ik dat een inwoner van Boedapest een Boedapester heet. Een Boedapester, hoe verzinnen ze het! Klinkt in mijn oren goed genoeg voor een vervolging wegens smaad of discriminatie.
Maar goed, wist je dat er ook plaatsen zijn die (gelukkig) geen bijvoeglijke vervoeging hebben. Nee, echt waar! Vaticaanstad kent geen officiële benaming voor de inwoners. De inwoners van de Verenigde Arabische Emiraten trouwens ook niet. Ik heb bij die laatste nog zitten denken aan een ‘Emiratelaar’, maar dat deed mij zo goeroe-achtig aan, dat ik eigenlijk wel blij ben dat ze daar niks voor hebben verzonnen, want dat blijft het toch in mijn ogen en oren.
De ‘gaafste’ in Nederland vind ik trouwens een inwoonster van Weesp: een ‘Weespse’. Moet je eens proberen dat tien keer achter elkaar foutloos te zeggen…
Ja, ik wacht wel, hoor.
En? Lukt niet hè?
Ben ik tot slot toch weer blij gewoon als Rotterdammer te zijn geboren. Ech wel!
