• Home
  • LETTERENAGENDA
    • ARCHIEF LETTERENAGENDA
  • OVER ONS
  • LINKS

Hoe op het Rotterdams Boekenbal een kwartje viel

14 maart 2016

Covers_Wildpark-Rotterdam_Zink

(door Liliane Waanders)

In het kader van mijn inburgering, maar ook omdat het onderwerp me interesseert, las ik de afgelopen week Wildpark Rotterdam : de stad als natuurgebied van Jelle Reumer. Een helder essay over de veerkracht van de natuur en de mens die dat vermogen tot aanpassen niet altijd op de juiste waarde weet te schatten.

Natuurlijk heeft Jelle Reumer het ook over de wijze waarop de mens zijn omgeving beïnvloedt, en ook de nijlganzen en halsbandparkieten die zich steeds vaker in steden doen gelden ontbreken niet, maar wat hij benadrukt is dat wat door de mens natuur genoemd wordt zelden oorspronkelijke omstandigheden zijn. Wereldwijd is er maar weinig natuur meer over, en dat is volgens Jelle Reumer niet erg maar logisch.

In Wildpark Rotterdam : de stad als natuurgebied beschrijft hij ook hoe hij in het kader van de floracursus die onderdeel uitmaakte van zijn biologiestudie op excursie ging. Een van die excursies leidde naar Zuid-Limburg waar op de kalkgrasvelden gezocht werd naar het zinkviooltje.

‘Het groeide in het Geuldal omdat daar – uiterst zeldzaam! – zink in de bodem zat, en aangezien het Geuldal de enige plek in Nederland was waar het plantje voorkwam, zou niet alleen het viooltje zelf maar ook het gebied beschermenswaardig zijn. Sinds die middag in de natuur was het zinkviooltje in mijn hoofd geframed als een heel bijzonder plantje, waar eigenlijk een hek omheen zou moeten staan.’

Dat is een kant van de zaak. De andere is dat de grond vanwege dat zink eigenlijk gesaneerd en afgegraven zou moeten worden. En dan volgt een passage waarbij bij mij onmiddellijk een belletje ging rinkelen:

‘Dat zink is ooit met het rivierwater meegekomen uit een vreemd puntje van België, Kelmis (Vlaams) of La Calamine (Waals) geheten, waar tot de uitputting van de plaatselijke zinkmijn in 1885 zink werd gewonnen.’

Kelmis en La Calamine kwamen mij heel bekend voor. Ik wist zeker dat ik die namen recent in een ander verband voorbij had horen komen. Maar waar. Tot gisterenavond bleef dat een vraag.

Gisterenavond was David Van Reybrouck te gast op het Rotterdamse Boekenbal. Hij vertelde er uitgebreid over Neutraal Moresnet, een vergeten ministaatje dat nu tot Duitstalig België behoort. David Van Reybrouck wijdde zijn Boekenweekessay aan Neutraal Moresnet en noemde het Zink. Hij was het die ik eerder in een van de interviews in de aanloop naar de Boekenweek de namen Kelmis en La Calamine in de mond had horen nemen.

In Zink, dat ik inmiddels aan het lezen ben, staat hoe de zinkrijke omgeving op de grens van Nederland, België en Duitsland aan haar naam kwam:

‘Cadmia. Calamine. Kalamijn. Galmei. Het Griekse woord voor zinkerts drong de moderne Europese talen binnen. De belangrijkste mijngroeve in Europa lag bij een gehucht dat niet toevallig Kelmis heette, La Calamine in het Frans. Het lag in het historische hertogdom Limburg, dertig kilometer ten zuiden van Maastricht, en omdat er van oudsher werd gedolven naar zinkspaat, werd het ook wel Altenberg genoemd. Mogelijk is het zelfs die vindplaats waarnaar Plinius twee millennia geleden verwees.’

Ik denk niet dat David Van Reybrouck het in de loop van Zink over viooltjes gaat hebben, maar mocht het Viola lutea calaminaria straks voorbij komen, dan zal ik me Jelle Reumer herinneren.

Naschrift:

Als David Van Reybrouck zich op de laatste bladzijde van Zink loopt voor te stellen hoe de zinkgroeve in vol bedrijf er uit heeft gezien, schrijft hij zijn essay ten einde:

‘Ik loop terug. In het aanpalende weiland zal in het voorjaar het zinkviooltje weer bloeien, het uiterst zeldzame plantje dat enkel op deze zinkrijke gronden gedijt. Nergens anders ter wereld komt het voor. Viola calaminaria, een prachtig geel bloemetje in het gras. Maar nu nog niet. Nu is het winter en valt de eerste sneeuw.’

Eerlijk gezegd had ik niet verwacht dat het zinkviooltje in zijn essay zou figureren. Maar nu moet ik wel aan Jelle Reumer denken.

Verstuurd in RECENSIES - Label(s) Boekenweek, Boekenweekessay, David van Reybrouck, Jelle Reumer, Rotterdams Boekenbal, Wildpark Rotterdam : de stad als natuurgebied, Zink
Facebook • Twitter • Delicious • StumbleUpon • Email
‹
›

Letterenagenda

  • 1000 Dichters Rotterdam: Boekhandel Donner
    • 6 oktober 2023
    • Boekhandel Donner
  • Guiding Voices #15: Panikos Panayi
    • 6 oktober 2023
    • FENIX
  • Cursus Serieus Grappig | Schrijven met Humor
    • 10 oktober 2023
    • Studio Eendracht
  • Poetsclub Rotterdam
    • 11 oktober 2023
    • Café Ari
  • Judith Visser presenteert haar nieuwe roman
    • 13 oktober 2023
    • Boekhandel Donner
  • Alle evenementen

VOLG ONS

Bezoek onze facebook pagina

CATEGORIEËN

  • NIEUWS
  • GEDICHTEN
  • COLUMNS
  • QUOTES
  • RECENSIES

NIEUWSARCHIEF

ARCHIEF VERZAMELDE WERKEN / VLR

  • VERZAMELDE WERKEN / VLR
    • NIEUWSBRIEVEN VW / VLR

TAGS

Ahmed Aboutaleb Alex Boogers Anna Blaman Prijs Anne Vegter Bas Kwakman Bibliotheek Rotterdam Boeken Boekhandel Donner bombardement Daniël Dee Dean Bowen Derek Otte Dirk Kroon Elfie Tromp Elten Kiene Erasmus Ernest van der Kwast Ester Naomi Perquin Feico Houweling Frans Vogel Gedichtendag Hester Knibbe Jana Beranová Jules Deelder Liliane Waanders Manuel Kneepkens Mede Mensch Myrte Leffring Passionate Bulkboek Peggy Verzett Peter Goedhart Poetry International Poëzieweek Raoul de Jong Rien Vroegindeweij Rotterdam Rotterdams Letterenoverleg Sanneke van Hassel schrijfwedstrijd Stadsdichter Ton Huizer Verzamelde Werken VSB Poëzieprijs Woordnacht Write Now!
CONTACT
info@letteren010.nl
FACEBOOK PAGINA

Pure Line theme by Theme4Press  •  Powered by WordPress Letteren 010  ALLES OVER LETTEREN IN ROTTERDAM